Als er een verwarming of een kachel in de woning staat is er altijd een risico op het ontstaan van koolmonoxide. Omdat dit gas niet geroken kan worden en extreem giftig is, wordt het wel een sluipmoordenaar genoemd. Koolmonoxide ontstaat als verwarmingstoestellen niet goed worden onderhouden of als de afvoer van gassen uit een kachel niet goed weg kunnen. Het is daarom van het grootste belang om de schouw elk jaar te laten reinigen. Dan zullen er geen verstoppingen in het rookgaskanaal ontstaan en is het risico op koolmonoxide in de woning erg klein.
Hoe ontstaat koolmonoxide?
Een kachel die gebruik maakt van vaste, gasvormige en vloeibare brandstoffen produceert uitlaatgassen. Als een kachel goed is ingesteld zal er een optimale verbranding plaatsvinden. Dat betekent dat de brandstof volledig wordt verbrand en dat de warmte opbrengst maximaal is. Bij een optimale verbranding komt kooldioxide vrij. Dat is een gas dat schadelijk is voor het milieu, maar niet voor mensen. Als er door een of andere oorzaak geen volledige verbranding plaatsvindt zal er slechts gedeeltelijk kooldioxide ontstaan. Een bijproduct dat dan wordt uitgestoten door het de kachel is koolmonoxide.
Verstopte schouw
Als de kachel een technisch probleem heeft, zal er dus koolmonoxide worden uitgestoten. Dat hoeft geen probleem te zijn als de schouw goed functioneert. Koolmonoxide is pas een probleem als de schouw slecht trekt. Er is dan sprake van een verkeerde constructie van het rookkanaal of van een blokkade door rommel. Het gevolg is dat de gassen uit de kachel niet ongehinderd naar buiten kunnen ontsnappen. Omdat ze toch weg moeten zullen ze een uitweg vinden in de ruimte waar de kachel staat. Een verstopte schouw is één van de belangrijkste oorzaken van het ontstaan van een koolmonoxidevergiftiging. Je kunt dit vermijden door de schouw regelmatig te laten vegen.
Waarom is koolmonoxide gevaarlijk?
Koolmonoxide is een kleurloos gas dat door mensen niet kan worden geroken. Als het de ruimte in komt merk je daar dus niets van. Pas na verloop van tijd zal je merken dat je hoofdpijn krijgt, moe wordt, duizelig wordt of moet overgeven. Bij niet iedereen zal er een alarmbel afgaan dat die symptomen worden veroorzaakt door koolmonoxide. Bij langere blootstelling aan hoge concentraties koolmonoxide is er een kans dat je daardoor komt te overlijden. Om op tijd een waarschuwing te krijgen is het daarom aan te raden om in elke ruimte waar een kachel of een verwarmingstoestel staat een koolmonoxidemelder op te hangen.
Handelswijze bij koolmonoxide
Als er sprake is van een alarm vanwege koolmonoxide is het van het grootste belang om meteen in actie te komen. Zet als eerste alle ramen en deuren wijd open, zodat het gas snel kan ontsnappen. Als dat mogelijk is moet de kachel worden uitgeschakeld. Daarna moet iedereen in het gebouw worden gewaarschuwd om zo snel mogelijk naar buiten te gaan. Vervolgens is het verstandig om de hulpdiensten te bellen. Die zullen iedereen die zich niet lekker voelt onderwerpen aan een controle en zo nodig behandelen. Wie een koolmonoxidevergiftiging heeft gehad houdt daar meestal geen klachten aan over. Na enkele dagen ben je volledig hersteld.
Risico’s vermijden
Om de kans op een vergiftiging door koolmonoxide zo klein mogelijk te maken wordt aanbevolen om kachels, verwarmingstoestellen en afvoersystemen/kanalen volgens de regels te onderhouden. Laat geen verbrandingstoestellen installeren door iemand die daar niet bevoegd voor is. Want een koolmonoxidevergiftiging kan ook ontstaan als een verbrandingstoestel op een verkeerde manier wordt aangesloten. Wie een open haard of een houtkachel gebruikt kan de risico’s verlagen door verstandig te stoken. Dat betekent dat er uitsluitend goed gedroogd hout wordt verbrand. Als er rommel in de open haard of houtkachel wordt gegooid kunnen er allerlei afvalstoffen ontstaan, waaronder koolmonoxide.
Onderhoud van de schouw
In België heeft de overheid wettelijke richtlijnen opgesteld om het ontstaan van problemen door koolmonoxide zoveel mogelijk te voorkomen. Het is daar wettelijk verplicht om een schouw elk jaar* te laten vegen door een schouwveger of een erkende verwarmingsmonteur. Na afloop van de reinigingsbeurt krijg je van de monteur een attest. Wie zich niet houdt aan die verplichting en geen attest kan laten zien kan in principe een boete krijgen.
* indien deel uitmaakt van de cv-installatie als hoofdverwarming van de woning
Conclusie
Aan het voorkomen van een koolmonoxidevergiftiging kun je zelf een heleboel doen. Het belangrijkst is dat je de verwarmingstoestellen en de afvoersystemen volgens de voorschriften laat onderhouden. Daarnaast is het belangrijk om goed te ventileren. Daardoor krijgt de kachel voldoende lucht en zal er minder snel koolmonoxide ontstaan. Om er zeker van te zijn dat je bij het ontstaan van koolmonoxide op tijd wordt gewaarschuwd wordt aanbevolen om een koolmonoxidemelder aan te schaffen.