Last van bruine vlekken rondom de schoorsteenmantel? Teervlekken zichtbaar tegen de schouw? Wat zijn de oorzaken en wat kan je er aan doen?
Het is niet goed als er bruine vlekken op de schouw komen. Bruine vlekken zijn een indicatie dat er vochtproblemen zijn. Waar het vocht vandaan komt is niet altijd duidelijk. Er moet een specialistisch onderzoek worden gedaan naar de oorzaak van de bruine vlekken om de juiste maatregelen te kunnen treffen. Houd er rekening mee, dat bruine vlekken niet van de ene op de andere dag ontstaan. Dat is een proces waar maanden of zelfs jaren overheen kunnen gaan. Bruine vlekken op de schouw duiden altijd op ernstige vochtproblemen.
Regenwater in de schouw
Als een schoorsteen ouder wordt kan het waterafstotende vermogen van het metselwerk en de stenen langzaam afnemen. Het gevolg is, dat er regenwater in de stenen doordringt, waardoor de schouw langzaam verzadigd raakt. Dat wordt zichtbaar doordat er aan de buitenkant van de schouw bruine vlekken op de stenen verschijnen. Voordat je besluit om de muur te laten impregneren moet je eerst laten onderzoeken of regenwater wel de werkelijke oorzaak is. Als ook bruine aanslag binnen in de woning ontstaat is er een andere oorzaak en dan heeft het geen zin om de stenen te impregneren.
Condensatie in het rookkanaal
Vocht op de schouw kan ook van binnenuit ontstaan. Om te begrijpen hoe dat kan moet je begrijpen hoe een rookkanaal functioneert. Door het rookkanaal worden de hete gassen uit een kachel afgevoerd naar buiten. Die gassen kunnen erg heet zijn, tot wel 800 graden bij een houtkachel of een open haard. Door de vorm van het rookkanaal en door het verschil in temperatuur tussen de gassen en de buitenlucht ontstaat een luchtstroom, de zogeheten trek. De trek zorgt ervoor dat de gassen uit de kachel naar buiten stromen.
Hoe meer trek er in een rookkanaal is, des te sneller zijn de gassen verdwenen. Bij een schouw met een slechte trek gaat het afvoeren langzamer. De gassen aan de buitenkant van het rookkanaal hebben dan de kans om af te koelen vanwege de relatief koude wand van het kanaal. Daarbij kunnen ze condenseren, met als gevolg dat er water op de wand van het rookkanaal blijft staan. Op zich is dat geen probleem. Alleen als de binnenwand van het rookkanaal poreus wordt of als die beschadigd is kan dat vocht in de muur dringen. Na verloop van tijd hoopt het vocht zich op. Op dat moment kunnen er bruine vlekken op de muur van de schouw komen, meestal in de woning.
Bruine vlekken tegengaan
Het is niet eenvoudig om bruine vlekken op de muur van de schouw weg te krijgen. Voordat wordt besloten om de muur opnieuw te schilderen, stuccen, behangen of op een andere wijze te bekleden moet de oorzaak van de vochtproblemen worden weggenomen. Daarna moet je de muur de tijd geven om goed te drogen. Anders zullen de bruine vlekken binnen korte tijd terugkeren, dwars door de nieuwe bekleding heen. In dat geval zijn de inspanningen om de muur te herstellen helemaal voor niets geweest.
Rookkanaal vervangen
Om te voorkomen dat vocht door condensatie tijdens het branden van de kachel in de wand van het rookkanaal kan trekken is het noodzakelijk om die wand waterdicht te krijgen. Bij een oude gemetselde schouw kan dat met succes worden gedaan door binnen in het oude rookkanaal een nieuw rookkanaal te plaatsen. Daarvoor wordt meestal een flexibele dubbelwandige roestvrijstalen buis gebruikt. Die kan in het oude kanaal worden geschoven en is zo flexibel, dat zelfs bochten geen bezwaar zijn. Het nieuwe rookkanaal is waterdicht, zodat eventueel condensatievocht niet in de muur kan dringen.
Lange adem
Het laten verdwijnen van bruine vlekken op de muur van de schouw binnenshuis is een kwestie van geduld hebben. Zodra er een nieuw rookkanaal is aangelegd zal het vocht in de muur langzaam verdwijnen. Alleen door dit te laten meten kun je constateren of de muur nog vochtig is. Kijk niet raar op als het meer dan een jaar tijd kost voordat al het vocht is verdwenen. Als de muur goed droog is, is dat een goed moment om er een nieuwe bekleding op aan te brengen.
Conclusie
Het tegengaan van bruine vlekken op en schouw, of dat nu binnen of buiten de woning is, is vrijwel altijd een flinke klus, waar je de tijd voor moet nemen. Vochtoverlast door regenwater kan worden verholpen door de muur te impregneren. Vochtoverlast door condensatie in het rookkanaal kan worden verholpen door een nieuw rookkanaal te plaatsen. De kosten van deze maatregelen vallen meestal wel mee, maar kunnen bij ernstige schade flink oplopen. Niets doen is echter geen optie, want uiteindelijk leidt dat tot nog veel meer schade.